نگاهی به یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ارتقای کیفیت پالایشگاهی کشور
امروز وزیر نفت یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ارتقای کیفیت پالایشگاهی کشور را کلنگ زد. این پروژه عملا سبب کاهش تولید نفت کوره از زنجیره تولید پالایشگاه نفت بندرعباس و بجای آن تولید کُک اسفنجی (یکی از با مهم‌ترین نیازهای کشور) خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری فارس از بندرعباس، جواد اوجی وزیر نفت دولت سیزدهم امروز با حضور در بندرعباس، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ارتقای کیفیت فرآورده‌های پالایشگاهی کشور را کلنگ زنی کرد که اعتباری معادل 2.2 میلیارد یورو برای آن در نظر گرفته شده است.
چند نکته درباره این پروژه:
1- پالایشگاه بندرعباس 350 میلیون بشکه تولید دارد که حدود 120 تا 130 هزار بشکه آن نفت کوره است. نفت کوره یا مازوت یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا، بنزین و نفت سفید به‌دست می‌آید. این ماده ارزان‌ترین مادهٔ سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها، موتورهای دیزلی دریایی و برخی نیروگاه‌ها است.
2- با اجرای طرح ملی ارتقای کیفیت محصولات سنگین پالایشگاه بندرعباس، عملا تولید این محصول ارزان و کم ارزش (نفت کوره) متوقف و بجای آن در فرآیند تولید، کُک اسفنجی بدست می‌آید.
3- کک اسفنجی یا کُک نفتی (به انگلیسی: Petroleum coke) ماده جامد نهایی غنی از کربن است که از فرایند پالایش نفت حاصل می‌شود و گروهی از سوخت‌ها بشمار می‌آید که به عنوان کک‌ها شناخته می‌شوند. کک نفتی میزان ارزش حرارتی بالاتری نسبت به کک متالورژی دارد. میزان خاکستر آن کمتر است و به علت شرایط بسیار شدید حرارتی که کک نفتی در آن تولید می‌شود، میزان بسیار کمی ماده فرار سوختنی دارد، در نتیجه این کک به علت میزان کم ماده فرار، بسیار سخت در حالت سوختن قرار می‌گیرد بنابراین در صنعت فولاد سازی و آلومنیوم سازی مشتری‌های بسیاری دارد.
4- اکنون نیاز کشور به تولید کُک اسفنجی از خارج کشور و با سختی‌هایی انجام می‌گیرد که بحمداله با بومی شدن دانش ایجاد واحد کُک سازی در پالایشگاه بندرعباس که برای آن بودجه‌ای معادل 2.2 میلیارد دلار در نظر گرفته شده، عملا نیاز کشور به واردات کُک اسفنجی رفع می‌شود.
5- ایجاد ارزش افزوده برای پالایشگاه نفت بندرعباس از دیگر ثمرات این پروژه است. به طوری که عملا روزانه 130 هزار بشکه نفت کوره کم ارزش در فرآیندی بومی به کُک اسفنجی بدل خواهد شد که هم بازار داخلی بسیار خوبی دارد و هم بازار جهانی با ارزشی برای آن تعریف شده که می‌تواند محصولی صادراتی نیز به شمار آید.
6- با اجرای این پروژه که شامل احداث 14 واحد فرآیندی جدید و همین طور واحد Utility جدید و نیز مجتمع روغن سازی گروه 2 و 3 (روغن‌های پایه نفتی با آلایندگی کمتر) است، سطح کیفیت تولیدات پالایشگاه بندرعباس به شکل قابل توجهی ارتقا خواهد یافت. تفاوت روغن‌های گروه 1 با 2 و 3 در کاهش میزان آلاینده ها و گوگرد است که شاخص گرانروی بالاتری و در نتیجه روغن موتورهایی که از این گروه ساخته شوند عمر بالاتری نیز دارند.
7- این پروژه 42 ماهه تجربه ارزشمندی برای متخصصان داخلی کشورمان در ارتقای دانش فنی مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های ارتقای کیفیت در دیگر پالایشگاههای کشور است که می‌توان آن را تکرار کرد.
8- صنعت آلومنیوم سازی کشور با راه اندازی این پروژه عملا با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به نیاز اصلی خود یعنی کک اسفنجی عمل خواهد کرد و دیگر پروژه‌های توسعه‌ای صنعت آلومنیوم نیز می‌توانند با اتکای به این تولید داخل، راه خود را در پیش گیرند.
9- به گفته وزیر نفت، برای ساخت این پروژه ملی که 3.5 سال زمان برای آن در نظر گرفته شده، بیش از 8 هزار نفر مشغول به کار خواهند شد که اگر بخش عمده آن از نیروهای درون استان استفاده شود، عملا می‌تواند میزان بیکاری در استان را نیز کاهش دهد.
10- منابع لازم برای اجرای این پروژه را که حدود 2.2 میلیارد دلار معادل بیش از 80 هزار میلیارد تومان است را بانک‌های ملت، تجارت، صادرات و رفاه کارگران تأمین می‌کنند که قدم ارزشمندی برای سوق دادن منابع بانکی بجای دلالی و سوداگری به سمت و سوی تولید و ارتقای توان اقتصادی کشور است.
نویسنده: مهدی خسروی